admin
Gout là một bệnh lý về khớp, do sự tích tụ quá mức của axit uric trong máu và các mô cơ thể. Axit uric là một chất phế thải được sản sinh từ quá trình chuyển hóa purin, một loại protein có trong nhiều loại thực phẩm. Khi lượng axit uric trong máu vượt quá ngưỡng cho phép, nó sẽ kết tinh thành những hạt nhỏ, gọi là tinh thể urat, và lắng đọng ở các khớp, gây ra các cơn đau nhức khó chịu cho người bệnh.
Những nguyên nhân nào gây ra gout?
Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra gout, bao gồm:
- Ăn uống không hợp lý: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra gout. Ăn quá nhiều các loại thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, gan, thận, tim, cá hồi, sardine, cá trích, tôm, cua… sẽ làm tăng lượng axit uric trong máu. Ngoài ra, uống quá nhiều rượu bia, nước ngọt có ga, cà phê… cũng làm ảnh hưởng đến sự bài tiết và thanh lọc của axit uric qua đường tiểu.
- Béo phì: Người béo phì có nguy cơ mắc gout cao hơn người bình thường. Béo phì sẽ làm tăng lượng purin được sản sinh trong cơ thể, đồng thời làm giảm khả năng bài tiết axit uric qua đường tiểu. Béo phì cũng làm tăng áp lực lên các khớp, gây tổn thương và viêm nhiễm cho các khớp.
- Di truyền: Một số người có di truyền về gout từ cha mẹ hoặc người thân trong gia đình. Họ có thể có một gen bất thường liên quan đến quá trình sản xuất hoặc bài tiết axit uric. Họ cũng có thể có một hệ miễn dịch yếu, dễ bị kích ứng bởi các tinh thể urat.
- Bệnh lý nội tiết: Một số bệnh lý nội tiết có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng của axit uric trong máu, như tiểu đường, suy giáp, rối loạn tuyến yên… Những bệnh lý này sẽ làm giảm khả năng bài tiết axit uric qua đường tiểu hoặc làm tăng sự phá hủy các tế bào cơ thể, gây ra sự gia tăng của purin và axit uric.
- Thuốc men: Một số loại thuốc men có thể gây ra hoặc làm nặng thêm các triệu chứng của gout, như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc chống ung thư, thuốc chống viêm khớp (thuốc ức chế men xanthine oxidase), thuốc điều trị cao huyết áp (thuốc lợi tiểu)… Những loại thuốc này sẽ làm giảm sự bài tiết hoặc làm tăng sự sản xuất của axit uric trong máu.
Những triệu chứng nào của gout?
Gout thường gây ra các triệu chứng như:
- Đau nhức ở các khớp, đặc biệt là khớp ngón chân cái, khớp cổ chân, khớp gối, khớp tay… Cơn đau thường bắt đầu đột ngột, vào ban đêm hoặc sáng sớm, kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Cơn đau có thể lan rộng ra các khớp xung quanh, gây cảm giác bất lực và khó chịu.
- Sưng đỏ và nóng ở các khớp bị ảnh hưởng. Da bao quanh các khớp có thể bị đỏ và căng, gây cảm giác nóng rát và ngứa ngáy. Các khớp có thể bị sưng to và cứng, gây hạn chế vận động và hoạt động.
- Viêm nhiễm ở các khớp. Do sự kết tinh của tinh thể urat, các khớp có thể bị viêm nhiễm và nhiễm trùng, gây ra các triệu chứng như sốt cao, ớn lạnh, mồ hôi, tăng nhịp tim… Nếu không được điều trị kịp thời, viêm nhiễm có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm khớp nhiễm trùng, viêm màng tim, viêm màng phổi…
- Tinh thể urat xuất hiện ở da hoặc mô mềm. Đây là một biểu hiện của gout mãn tính, khi lượng axit uric trong máu quá cao và quá lâu. Các tinh thể urat sẽ lắng đọng ở da hoặc mô mềm, tạo thành những cục nhỏ, trắng hoặc vàng, gọi là tophi. Tophi có thể xuất hiện ở các vị trí như tai, ngón tay, ngón chân, khuỷu tay, gót chân… Tophi có thể gây ra sự thoái hóa và biến dạng của các khớp hoặc các cơ quan.
Những biện pháp điều trị và phòng ngừa gout
Để điều trị và phòng ngừa gout, người bệnh cần phải tuân thủ các biện pháp sau:
- Ăn uống hợp lý: Người bệnh gout cần hạn chế ăn các loại thực phẩm giàu purin như đã nêu trên, uống ít rượu bia và nước ngọt có ga. Người bệnh nên ăn nhiều các loại thực phẩm có tính mát và thanh nhiệt như rau xanh, hoa quả, nước chanh, trà xanh… Người bệnh cũng nên uống đủ nước để giúp thanh lọc axit uric qua đường tiểu.
- Giảm cân: Người bệnh gout nếu béo phì cần phải giảm cân để giảm áp lực lên các khớp và giảm lượng purin được sản sinh trong cơ thể. Người bệnh nên áp dụng một chế độ ăn kiêng khoa học và an toàn, không nên ăn kiêng quá khắt khe
- Tập luyện thể dục: Người bệnh gout nên tập luyện thể dục đều đặn để cải thiện sức khỏe, giảm cân và tăng cường tuần hoàn máu. Người bệnh nên chọn những bài tập nhẹ nhàng và phù hợp với tình trạng của mình, như đi bộ, đạp xe, bơi lội… Người bệnh nên tránh những bài tập quá sức hoặc gây chấn thương cho các khớp, như chạy, nhảy, đá bóng…
- Dùng thuốc theo chỉ định: Người bệnh gout cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để giảm đau, viêm và ngăn ngừa các cơn gout tái phát. Có nhiều loại thuốc được dùng để điều trị gout, như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc ức chế men xanthine oxidase (allopurinol, febuxostat…), thuốc giảm axit uric (probenecid, sulfinpyrazone…), thuốc chống viêm khớp (colchicine)… Người bệnh cần dùng thuốc đúng liều lượng và thời gian, không nên tự ý ngừng hoặc thay đổi thuốc mà không có sự đồng ý của bác sĩ.
- Chăm sóc các khớp bị ảnh hưởng: Khi có cơn đau gout, người bệnh cần nghỉ ngơi và giữ cho các khớp bị ảnh hưởng ở tư thế thoải mái. Người bệnh có thể dùng các biện pháp cục bộ để giảm đau và sưng, như đắp lạnh, băng bó, xoa bóp… Người bệnh cũng nên mặc quần áo và giày dép rộng rãi, thoáng mát và thoải mái, tránh mặc quần áo và giày dép chật, nóng và cứng.
Kết luận
Gout là một bệnh lý khó chịu và đau đớn cho người bệnh. Nguyên nhân chính của gout là do sự tích tụ quá mức của axit uric trong máu và các mô cơ thể. Người bệnh gout cần phải tuân thủ các biện pháp ăn uống hợp lý, giảm cân, tập luyện thể dục, dùng thuốc theo chỉ định và chăm sóc các khớp bị ảnh hưởng để điều trị và phòng ngừa các cơn gout tái phát.
